Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών υλοποιεί για λογαριασμό της Δ.ΥΠ.Α. μια καινοτόμα πιλοτική δράση επαγγελματικής κατάρτισης με τίτλο: «Προσωποποιημένη Επιμόρφωση με την χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης» που αφορά στην υλοποίηση εξειδικευμένων προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης συνολικής διάρκειας από εκατό (100) έως διακόσιες πενήντα (250) ώρες έκαστο για συνολικά εκατό (100) ωφελούμενους.
Το έργο δημιουργίας και υλοποίησης προσωποποιημένων εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (Personalization of Training and Education), στηρίζεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη και αποσκοπεί:
- στην καλύτερη σύζευξη των προσόντων των ενδιαφερόντων των ωφελούμενων ανέργων σε συνδυασμό με τις ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς εργασίας
- στην έγκαιρη και έγκυρη ανταπόκριση στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της οικονομικής δραστηριότητας
- στην βελτίωση του σχεδιασμού και εφαρμογής των προγραμμάτων και την ανάπτυξη μιας συμπληρωματικής και εναλλακτικής πρότασης στο σχεδιασμό των προγραμμάτων ΣΕΚ και εν γένει των προγραμμάτων Δια Βίου Μάθησης συμπληρωματικά και παράλληλα με τις ήδη εφαρμοζόμενες πολιτικές σχεδιασμού και υλοποίησης των προγραμμάτων.
Με το μοντέλο αυτό επιδιώκεται η μεθοδική και συστηματική επιμόρφωση των καταρτιζόμενων, υπό την αιγίδα της Δ.ΥΠ.Α., με στόχο την ένταξη - επανένταξη στην αγορά εργασίας, τη διασφάλιση της εργασίας καθώς και την επαγγελματική και προσωπική ανέλιξη των καταρτιζομένων.
Την επιστημονική ευθύνη του έργου έχει ο Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών του ΕΚΠΑ, Π.Ε. Πετράκης και Επιστημονικός Υπεύθυνος του E-Learning του Ε.Κ.Π.Α., ενώ η ακαδημαϊκή ευθύνη του εκάστοτε προγράμματος κατάρτισης ανήκει σε Μέλος Δ.Ε.Π. (Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού) του Ε.Κ.Π.Α. ή άλλου Α.Ε.Ι. της ημεδαπής.
Η εκπαιδευτική υποστήριξη των ωφελουμένων ανέργων των προγραμμάτων παρέχεται από εκπαιδευτές με μακρόχρονη εμπειρία στο εκάστοτε αντικείμενο εκπαίδευσης.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του επιμορφωτικού προγράμματος οι ωφελούμενοι εγγεγραμμένοι άνεργοι του μητρώου ανέργων της Δ.ΥΠ.Α. λαμβάνουν Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης και Συμπλήρωμα Πιστοποιητικού από το Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ του Ε.Κ.Π.Α. και πιστωτικές μονάδες ECTS.
Πώς δημιουργείται το προσωποποιημένο επιμορφωτικό πρόγραμμα από το E-Learning του ΕΚΠΑ με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης ;
Στη συγκεκριμένη δράση κάθε καταρτιζόμενος συμπληρώνει ένα διαδικτυακό ερωτηματολόγιο. Μια διεργασία ιδιαίτερα σημαντική που λαμβάνει υπόψη την ποικιλομορφία των επαγγελματικών και εκπαιδευτικών τους ενδιαφερόντων. Αρχικά, σε εύχρηστη διαδικτυακή εφαρμογή, έχει δημιουργηθεί ερωτηματολόγιο με στόχο να εντοπιστούν τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας και των τυπικών προσόντων του κάθε ενδιαφερόμενου, λαμβάνοντας υπόψη την προτεραιοποίηση των εργασιακών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την άσκηση του κάθε επαγγέλματος. Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου οδηγεί σε προτεινόμενα εκπαιδευτικά περιγράμματα, μέσα από τα ακόλουθα βήματα:
- Ο ενδιαφερόμενος δηλώνει το βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας με μία σειρά δηλώσεων σε σχέση με το αντικείμενο. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει 40-50 ερωτήσεις και βασίζεται στη μεθοδολογία της Κλίμακας Μέτρησης Likert.
- Στη συνέχεια επιλέγει μία έως δύο κατηγορίες ευρύτερης επαγγελματικής δραστηριοποίησης, που καλύπτουν 40-60 επαγγέλματα κατά Ο*ΝΕΤ. Η O*NET είναι η ολοκληρωμένη βάση δεδομένων του Υπουργείου Εργασίας των Η.Π.Α., για τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και των θέσεων εργασίας.
- Ακολουθεί η εξαγωγή των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου και επιλέγονται τα πιο σχετικά εκπαιδευτικά περιγράμματα για κάθε επαγγελματικό τομέα που έχει επιλέξει ο ενδιαφερόμενος. Τα αποτελέσματα «τροφοδοτούνται» στο Μοντέλο ΤΝ, εκκινώντας τη διαδικασία δημιουργίας περιγράμματος εκπαιδευτικού Προγράμματος.
Με βάση τους προηγμένους αλγορίθμους και την κατάλληλη παραμετροποίηση, το Μοντέλο ΤΝ δεν αναλύει απλώς τα δεδομένα αλλά και ερμηνεύει τα χαρακτηριστικά, τις φιλοδοξίες, τα δυνατά σημεία και τα ενδιαφέροντα του κάθε εκπαιδευόμενου, προτείνοντας Περιγράμματα επιμορφωτικών Προγραμμάτων.
Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου ελέγχονται, ώστε να διασφαλίζεται η στόχευση κατά προτεραιότητα στις ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς εργασίας με ιδιαίτερη έμφαση στις ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες. Η επιμόρφωση σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς προετοιμάζει το εργατικό δυναμικό για τις σύγχρονες προκλήσεις της ψηφιακής μετάβασης και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Όλες οι προτάσεις προς τους υποψήφιους καταρτιζόμενους συνοδεύονται από μία ένδειξη κατά πόσο τα προτεινόμενα εκπαιδευτικά περιγράμματα είναι συμβατά με τον παραγωγικό μετασχηματισμό και τα επαγγέλματα αιχμής της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα δέκα χρόνια.
Για τη σύνθεση του Προσωποποιημένου Προγράμματος επιλέγονται Μαθήματα και Διδακτικές Ενότητες οι οποίες αντιστοιχούν στις επιδιώξεις του ενδιαφερόμενου. Ένα Μάθημα αποτελείται από 4-5 ενότητες εκπαιδευτικής ύλης. Η Διδακτική Ενότητα είναι η ελάχιστη μονάδα γνώσης και αποτελείται συνήθως από 10-20 σελίδες που αντιστοιχούν σε 4-8 ώρες εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η πρόταση επιμόρφωσης περιλαμβάνει περίπου 5 με 6 μαθήματα, ενώ ταυτοχρόνως ελέγχεται αν αντιστοιχεί σε εκπαιδευτικό υλικό που συνδέεται με τα δυναμικά επαγγέλματα του μέλλοντος.
Το Πρόγραμμα υποστηρίζεται από το σύνολο του εκπαιδευτικού υλικού του Ε-Learning του Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. του Ε.Κ.Π.Α. (περίπου 14.000 Διδακτικές Ενότητες, οι οποίες συμπληρώνονται από τις επιπρόσθετες διδακτικές ενότητες που απαιτούνται για να καλυφθούν όλα τα πιθανά επαγγέλματα μιας οικονομίας (περίπου 1.100). Το E-Learning του ΕΚΠΑ προσφέρει πάνω από 525 προγράμματα στην ελληνική γλώσσα και πάνω από 45 στην αγγλική γλώσσα, με περισσότερους από 150 Καθηγητές του Ιδρύματος να συμμετέχουν στην ανάπτυξη και την υλοποίησή τους, ενώ έχουν επιμορφωθεί περισσότερα από 175.000 άτομα.
Περιεχόμενο Διδακτικών Ενοτήτων
- Θεωρία εμπλουτισμένη με εικόνες και links
- Παραδείγματα
- Μελέτες Περίπτωσης
- Σχήματα - Διαγράμματα - Πίνακες
- Πρόσθετη Βιβλιογραφία και Δικτυογραφία
- Βιντεοπαρουσιάσεις
- Μαγνητοσκοπημένες Διαλέξεις
- Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης
- Links σε Εξωτερικές Ιστοσελίδες
- Πρόσθετα Αρχεία pdf - excel - powerpoint
Μέσω του συγκεκριμένου τρόπου παρουσίασης των διδακτικών ενοτήτων επιτυγχάνεται η εμπέδωση με εποικοδομητικό τρόπο. Παράλληλα, η δομή των μαθημάτων είναι διαμορφωμένη, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να:
- Καθοδηγεί και αν ενισχύει την/τον εκπαιδευόμενη/ο στη μελέτη του,
- Προάγει την αλληλεπίδραση της/του εκπαιδευομένης/ου με το μαθησιακό υλικό,
- Επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες,
- Αξιολογεί και ενημερώνει την/τον εκπαιδευόμενη/ο για την πρόοδο του,
- Εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις με τη χρήση πρακτικών εφαρμογών.
Μεθοδολογία Κατάρτισης και Εκπαιδευτικά Μέσα
Τα προσφερόμενα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης υλοποιούνται μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (σύγχρονη και ασύγχρονη). Οι εκπαιδευτικές μέθοδοι και τεχνικές που αξιοποιούνται κατά την διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι οι κάτωθι:
- Εισήγηση - Παρουσίαση: Αποτελεί μια μορφή μετωπικής διδασκαλίας. Η παρουσίαση είναι «δασκαλοκεντρική» μορφή διδασκαλίας, ωστόσο αξιοποιείται μέσω των μαγνητοσκοπημένων διαλέξεων που συνοδεύουν το εκπαιδευτικό υλικό δίνοντας εν τέλει στο συμμετέχοντα την δυνατότητα της παρακολούθησης στον δικό του χρόνο και χώρο όσες φορές επιθυμεί.
- Ερωτήσεις: Οι ερωτήσεις - απαντήσεις αξιοποιούνται τόσο στην ασύγχρονη εκπαίδευση, μέσω του ψηφιακού εκπαιδευτή που χρησιμοποιείται για την καθοδήγηση του εκπαιδευόμενου, όσο και στην σύγχρονη εκπαίδευση.
- Συζήτηση: Η μέθοδος αξιοποιηθείται κυρίως στις σύγχρονες εξ αποστάσεως συναντήσεις. Πρόκειται για την εξέταση ενός θέματος με συστηματικό τρόπο σε βάθος. Η Συζήτηση μπορεί να λειτουργήσει και εμβόλιμα σε άλλες τεχνικές, κυρίως στην Εισήγηση. Σκοπός είναι η ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων στον προβληματισμό. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται κυρίως σε μικρές ομάδες εργασίας όπως αυτές που θα δημιουργηθούν.
- Καταιγισμός Ιδεών: Πρόκειται για ελεύθερη και αυθόρμητη έκφραση απόψεων. Οι εκπαιδευόμενοι ενεργοποιούνται για να διατυπώνουν τις σκέψεις τους μετά από ερώτηση και σχετική παρακίνηση του εκπαιδευτή. Ο εκπαιδευτής θα πρέπει να ασκήσει τους εκπαιδευομένους του να εστιάζουν και να συγκεντρώνουν την προσοχή τους σε συγκεκριμένες όψεις ενός θέματος.
- Μελέτη Περίπτωσης: Η τεχνική αυτή στηρίζεται σε ένα πραγματικό ή υποθετικό παράδειγμα που αντανακλά μια κατάσταση που μπορεί να συμβεί στην πραγματικότητα με στόχο τόσο την προσέγγισή της όσο και την αποτελεσματική εύρεση μιας λύσης. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα είδος πρακτικής εφαρμογή αυτών που οι εκπαιδευόμενοι θα προσλάβουν ως θεωρητική γνώση.
Αξιολόγηση της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας
Σε κάθε Διδακτική Ενότητα, οι εκπαιδευόμενοι υποβάλλονται σε εξέταση, σκοπός της οποίας αποτελεί η διαπίστωση του βαθμού κατανόησης του εκπαιδευτικού υλικού και της αφομοίωσης των παρεχόμενων γνώσεων. Η αξιολόγηση των εκπαιδευομένων πραγματοποιείται στην κλίμακα του 100. Επίσης, κατά τη διάρκεια των live streaming διαλέξεων, οι εκπαιδευόμενοι καλούνται, υπό τη καθοδήγηση του αρμόδιου εκπαιδευτή τους, να πραγματοποιήσουν πρακτικές ασκήσεις - εφαρμογές. Η επιτυχής ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης. Η λήψη του Πιστοποιητικού απαιτεί συνολική τελική βαθμολογία τουλάχιστον 50%. Ο τελικός βαθμός του Προγράμματος προκύπτει ως μέσος όρος των βαθμολογικών επιδόσεων που συγκεντρώνει ο κάθε ωφελούμενος άνεργος στα τεστ αξιολόγησης που υποβάλλει κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Σε περίπτωση που η βαθμολογία που συγκεντρώνει ο καταρτιζόμενος είναι μη προβιβάσιμη (<50%), ο εκπαιδευόμενος θα κληθεί να υποβάλλει μία επαναληπτική εξέταση, οι ερωτήσεις της οποίας θα καλύπτουν το σύνολο των Διδακτικών Ενοτήτων του Προγράμματος.
Καινοτομίες του Προγράμματος
Επαγγελματική κατάρτιση με την μορφή της προσωποποιημένης (εξατομικευμένης) επιμόρφωσης (personalized training and lifelong learning) έχει τα παρακάτω καινοτόμα χαρακτηριστικά και ταυτόχρονα αντιμετωπίζει μια σειρά αδυναμίες σχεδιασμού και εφαρμογής των προγραμμάτων Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ) όπως:
- Λαμβάνει υπόψη στο σχεδιασμό των προγραμμάτων κατάρτισης την ατομικότητα και τα ενδιαφέροντα των καταρτιζομένων όσον αφορά τις εκπαιδευτικές ανάγκες σε γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες και ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η αναβάθμιση αυτών συνυφασμένες με τις ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς εργασίας. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΟΟΣΑ (2023) για το Ελληνικό σύστημα ΣΕΚ, χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ανταπόκριση των προγραμμάτων στις ανάγκες κατάρτισης των εκπαιδευομένων.
- Αντιμετωπίζει την ετερογένεια των ενδιαφερόντων, των αναγκών σε δεξιότητες και των γνωστικών ικανοτήτων κάθε εκπαιδευόμενου γεγονός που συμβαίνει συχνά στα προγράμματα ΣΕΚ που υλοποιούνται με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η ανταπόκριση των προγραμμάτων στις μαθησιακές τους ανάγκες.
- Προσαρμόζει τις εκπαιδευτικές εμπειρίες ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα του κάθε εκπαιδευομένου, με στόχο την ενίσχυση της δέσμευσης, της κατανόησης και της διατήρησης της γνώσης.
- Παρέχει σημαντική ευελιξία σε σχέση με την υφιστάμενη πρακτική όπου το περιεχόμενο και η διάρκεια των προγραμμάτων καθορίζονται λεπτομερώς "από τα πάνω", από τις Διαχειριστικές Αρχές και τις Εκάστοτε Αναθέτουσες αρχές με αποτέλεσμα να μην δίδεται η ελάχιστη δυνατότητα οι πάροχοι να σχεδιάζουν και να προσαρμόζουν τα προγράμματα ΣΕΚ που αναλαμβάνουν σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες και τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες πρακτική που είναι αντίθετη σε μια σειρά συστάσεων του EQAVET.
- Αντιμετωπίζει την αδυναμία χρονικής και τοπικής υλοποίησης των προσραμμάτων ΣΕΚ τα οποία προκηρύσσονται περιοδικά και δεν είναι συνεχώς ανοιχτά ώστε να συμβαδίζουν με την εποχικότητα και τις τοπικά εντοπισμένες ανάγκες (π.χ τουριστικός, αγροτικός τομέας, κ.ο.κ).
- Ανταποκρίνεται πληρέστερα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας η οποία μεταβάλλεται ταχέως λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων.
- Παρέχει ποιοτική επαγγελματική κατάρτιση η οποία συμπληρώνει, εκσυγχρονίζει ή και αναβαθμίζει ήδη υπάρχουσες γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες, οι οποίες αποκτήθηκαν από τα συστήματα τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, ή από επαγγελματική εμπειρία, με στόχο την ένταξη στην αγορά εργασίας, τη διασφάλιση της εργασίας, καθώς και την επαγγελματική και προσωπική ανέλιξη.
- Ενισχύει περαιτέρω την εκπαιδευτική πολιτική της χώρας μέσω μιας σύγχρονης προσέγγισης στην ανάπτυξη δεξιοτήτων συνδυάζοντας την τεχνητή νοημοσύνη και την εκπαίδευση και κατάρτιση παράλληλα με τις υφιστάμενες μορφές και τρόπους σχεδιασμού και εφαρμογής των προγραμμάτων ΣΕΚ.
